طب ماهی (جلد اول: طب عمومی)

فصل 1: کالبدشناسی 1
1-1. ماهی قزل‌‌آلای رنگینکمان، نمونهای از یک ماهی استخوانی دوکیشکل 3
1-1-1. کالبدشناسی خارجی 3
1-1-1-1. فلسها 3
1-1-1-2. باله‌‌ها 6
1-1-2. کالبدشناسی داخلی 6
1-1-2-1. سیستم اسکلتی عضلانی 6
1-1-2-2. سیستم قلبی عروقی 7
1-1-2-3. سیستم تنفسی 13
1-1-2-4. سیستم گوارش 17
1-1-2-5. اندام‌های خونساز 22
1-1-2-6. سیستم غدد درونریز 24
1-1-2-7. اندام‌های ادراری تناسلی 26
1-1-2-8. اندام‌های حسی 29
1-2. گربه ماهی کانالی 34
1-2-1. تبارشناسی داخلی 35
1-3. ماهی طلایی 38
1-4. ماهیان خاویاری 41
1-5. فرشته ماهی آب شیرین 44
1-6. ماهی فلاندر 46
1-7. فرشته ماهی دریایی 48
1-8. اسبک ماهی 51
1-9. کوسه‌ماهی قهوه‌ای 54
1-10. سپر‌ماهی جنوبی 57
منابع 61
فصل 2: بافت‌شناسی ماهیان 63
چکیده 63
2-1. پوست 64
2-2. اپیدرم 64
2-3. فلس‌ها 67
2-4. پوست 68
2-5. زیر پوست 69
2-6. بالهها 70
2-7. بافت‌‌های عضلانی اسکلتی 70
2-7-1. عضله 70
2-7-2. غضروف 71
2-7-3. استخوان 72
2-8. بافت‌‌های عروق قلبی 74
2-9. بافت‌‌های تنفسی 75
2-10. بافت‌‌های گوارشی 77
2-11. دندان 78
2-12. زبان 78
2-12-1. حلق 79
2-12-2. مری 79
2-12-3. کیسه شنا 81
2-12-4. معده 82
2-12-5. کبد 86
2-12-6. لوزالمعده 87
2-13. بافت کلیوی 88
2-14. بافت‌های اندام‌های جنسی 90
2-14-1. تخمدان 90
2-14-2. بیضهها 92
2-14-3. دوجنسی 93
2-15. بافت‌های غدد درون‌ریز 94
2-15-1. هیپوفیز 94
2-15-2. اپیفیز 96
2-15-3. یوروفیز 96
2-15-4. بافت تیروئید 97
2-15-5. اجسام اولتیمو برانشیال 98
2-15-6. تیموس 98
2-15-7. بافت‌های آدرنال 98
2-15-8. اجسام استانیوس 99
2-16. بافت‌های عصبی 99
2-17. بافت‌‌های حسی 101
2-17-1. چشایی 101
2-17-2. بینایی 102
2-17-3. شنوایی 103
2-17-4. گیرندههای الکتریکی 105
2-17-5. اندام بویایی 106
منابع 106
فصل 3: فیزیولوژی بالینی 109
3-1. اجزاء بدن 109
3-2. هومئوستازی اسمزی و توازن الکتریکی 110
3-2-1. ماهیان دریایی 110
3-2-2. کوسه ماهیان، اسکیتها و سپرماهیان 114
3-2-3. ماهیان آب شیرین 115
3-2-3-1. شش‌ماهیان 117
3-3. تبادل گازی 118
3-4. وظایف کبد 120
3-5. فیزیولوژی گوارش 121
3-6. لوزالمعده 121
3-7. سیستم عصبی 123
3-8. بینایی 123
3-8-1. رنگدانه بینایی 124
3-8-2. سازگاری و خصوصیات بینایی 125
3-8-3. مدیریت شدت‌های مختلف نور 126
3-8-4. رشد شبکیه 126
3-9. بویایی 127
3-10. چشایی 127
3-11. سیستم خط جانبی 128
3-12. شنوایی 128
3-13. اندام‌‌ها و گیرندههای الکتریکی 129
3-14. پاسخ استرس 130
منابع 131
فصل 4: ژنتیک بالینی 135
4-1. تولید مثل 135
4-1-1. هرمافرودیسم (دوجنسیتی) 137
4-1-1-1. دوجنسیتی با الگوی تک جنسی 137
4-1-1-2. دوجنسی همزمان 138
4-1-1-3. دوجنسی غیر همزمان 138
4-2. تنوع کاریوتیپ 139
4-3. ایجاد لاین‌های اصلاح نژاد 141
منابع 143
فصل 5: روش‌ها و معاینه بالینی 145
5-1. شرح حال گرفتن 145
5-2. معاینه جزئی 147
5-3. معاینات بالینی و روش‌‌ها 148
5-4. معاینه فیزیکی با دست 148
5-5. نمونهبرداری از مایعات بدن و خون 150
5-6. روشهای نمونهبرداری 154
5-6-1. اسمیر موکوسی 154
5-6-2. تکه‌برداری باله 155
5-6-3. تکه‌‌برداری آبشش 156
5-6-4. تکه‌‌برداری کلیه 158
5-6-5. تکه‌‌برداری تیروئید 158
5-7. روش‌‌های تصویربرداری 160
5-7-1. رادیوگرافی 160
5-7-2. اولتراسونیک (سونوگرافی ) 161
5-7-3. زیرورادیو گرافی 165
5-7-4. اسکن توپوگرافی کامپیوتری 165
5-7-5. تصویربرداری تشدید شونده مغناطیسی (MRI) 167
5-8. نوار قلب و تغییر آن 171
5-9. نمونهبرداری از کشت باکتریایی و قارچی 173
5-10. نمونهبرداری در کشت ویروسی 175
5-11. معاینه چشمی 175
منابع 177
فصل 6: بیهوشی و کنترل 179
6-1. کنترل دستی 179
6-2. اصول کلی در رابطه با عدم تحرک، آرامبخشی و کنترل درد 180
6-3. روش‌‌های تجویز دارو 182
6-3-1. تجویز بیحسی موضعی در آب 182
6-3-2. بیهوشی با تزریق مواد بیهوشی 184
6-3-3. تزریق ماده بیهوشی به ازاء اکسیژن محلول 184
6-4. کنترل بیهوشی 184
6-5. مواد بیهوشی 185
6-6. درد و ماهیان 187
6-7. مواد شیمیایی یا داروهایی که بیشتر مواقع جهت بیهوشی مورد استفاده قرار می‌‌گیرند. 188
6-7-1. Tricaine Methane Sulfonate 188
6-7-1-1. مشخصات شیمیایی 188
6-7-1-2. ثبات یا پایداری آن 189
6-7-1-3. اثرات فیزیولوژیک 189
6-7-1-4. غلظت 190
6-7-2. Benzocaine 191
6-7-2-1. مشخصات شیمیایی 191
6-7-2-2. پایداری (ثبات) 192
6-7-2-3. مکانیسم عمل 192
6-7-2-4. اثرات فیزیولوژیک 192
6-7-2-5. غلظت 192
6-7-3. Etomidate 193
6-7-3-1. مشخصات شیمیایی 193
6-7-3-2. پایداری (ثبات) 193
6-7-3-3. مکانیسم عمل 193
6-7-3-4. اثرات فیزیولوژیک 194
6-7-3-5. غلظت 194
6-7-4. Metomidate 195
6-7-4-1. مشخصات شیمیایی 195
6-7-4-2. پایداری (ثبات) 195
6-7-4-3. مکانیسم عمل 196
6-7-4-4. اثرات فیزیولوژیک 196
6-7-4-5. غلظت 196
6-7-5. Diazepam 197
6-7-5-1. مشخصات شیمیایی 197
6-7-5-2. پایداری (ثبات) 198
6-7-5-3. مکانیسم عمل 198
6-7-5-4. اثرات فیزیولوژیک 198
6-7-5-5. غلظت 198
6-7-6. Chloral hydrate 199
6-7-6-1. خصوصیات شیمیایی 199
6-7-6-2. پایداری (ثبات) 200
6-7-6-3. مکانیسم عمل 200
6-7-6-4. اثرات فیزیولوژیک 200
6-7-6-5. غلظت 201
6-7-7. دی اکسید کربن 201
6-7-7-1. خصوصیات شیمیایی 201
6-7-7-2. مکانیسم عمل 201
6-7-7-3. دوز 202
6-7-8. Ketamine 202
6-7-8-1. خصوصیات شیمیایی 203
6-7-8-2. پایداری (ثبات) 203
6-7-8-3. اثرات فیریولوژیک 203
6-7-8-4. دوز 203
6-7-9. Saffan 204
6-7-9-1. خصوصیات شیمیایی 205
6-7-9-2. مکانیسم عمل 205
6-7-9-3. اثر فیزیولوژیک 205
6-7-9-4. دوز 206
6-7-10. Quinaldine 206
6-7-10-1. خصوصیات شیمیایی 206
6-7-10-2. پایداری (ثبات) 206
6-7-10-3. مکانیسم عمل 206
6-7-10-4. اثرات فیزیولوژیک 207
6-7-10-5. دوز 207
6-7-11. Halothane 207
6-7-11-1. خصوصیات شیمیایی 208
6-7-11-2. پایداری (ثبات) 208
6-7-11-3. مکانیسم عمل 208
6-7-11-4. اثرات فیزیولوژیک 209
6-7-11-5. غلظت 209
منابع 209
فصل 7: جراحی 211
7-1. نکات قبل از جراحی 211
7-1-1. جراحی زیر آب 212
7-1-2. جراحی بیرون از آب 213
7-1-3. تعیین موقعیت 216
7-2. روشهای جراحی ظریف 217
7-2-1. انتخاب میکروسکوپ و کاربرد آن 218
7-2-2. انتخاب تجهیزات و کاربرد آنها 219
7-2-3. مواد بخیه 220
7-2-4. سایر روش‌‌های جراحی ظریف 221
7-3. روشهای خاص جراحی 221
7-3-1. لاپراسکوپی 222
7-3-2. قرار دادن کاتتر 223
7-3-3. لاپراتومی 224
7-4. بخیه جذبی 225
منابع 225
فصل 8: بستری کردن ماهی 227
8-1. نکات کلی 228
8-2. طرح سامانه نگهداری 228
8-3. طرح دقیق سیستم برای کار بهتر بهبود و سریع‌تر 231
8-4. طرح سیستمی سریعتر و کارآمدتر در ماهیان 231
8-5. ایمنی 234
8-6. لولهکشی 235
8-7. انتخاب مواد 237
8-7-1. شیشه 237
8-7-2. پلاستیکها 239
8-7-3. بتون 240
8-7-4. چوب 241
8-7-5. فلز 241
8-7-5-1. سایر فلزات 242
8-8. سیستم فیلتراسیون آب 242
8-8-1. فیلتراسیون مکانیکی 242
8-8-2. فیلتراسیون شیمیایی 243
8-8-3. فیلتراسیون زیستی 244
8-9. سیستم هوادهی 248
8-10. کنترل درجه حرارت 248
8-11. کنترل مخازن 252
8-12. کنترل بیماری‌‌های عفونی 253
منابع 255
فصل 9: آسیب‌شناسی بالینی 257
9-4-2. روش‌‌های بررسی گلبول‌‌های قرمز 260
9-5. گلبول‌های سفید 268
9-5-1. هتروفیل 268
9-5-2. ائوزینوفیل 271
9-5-3. بازوفیل 273
9-5-4. مونوسیت 275
9-5-5. لنفوسیت 275
9-5-6. سلول پلاسما 278
9-5-7. روشهای ارزیابی گلبول‌های سفید 278
9-6. پلاکت‌ها 285
9-6-1. روشهای ارزیابی پلاکت‌ها 286
9-7. سلولشناسی 287
9-7-1. اسمیرهای سطحی 287
9-7-2. برداشت مایع 294
9-8. شیمی سرم 295
9-9. مواد زائد نیتروژنی 297
9-9-1. نیتروژن اوره خون (BUE) 297
9-9-2. کراتینین و کراتین 298
9-9-3. اسید اوریک 298
9-9-4. آمونیاک 298
9-10. الکترولیتهای سرم 299
9-11. پروتئینهای سرم 300
9-12. آنزیمهای سرمی 301
9-13. سایر شاخصهای سرمی 301
9-14. ایجاد مقادیر مبنا 302
منابع 303
فصل 10: انگل‌شناسی عمومی 307
10-1. جمع‌آوری نمونه 308
10-2. بررسی انگلشناسی 309
10-3. تثبیت کردن 313
10-3-1. آغازیان 313
10-3-2. پُریاختگان 313
10-4. رنگ‌‌آمیزی 317
10-5. ریخت‌شناسی عمومی، چرخه زندگی وآسیب‌‌شناسی 322
10-5-1. آغازیان جانوری 322
10-5-1-1. شاخه تاژک‌داران 323
10-5-1-2. آغازیان مژکدار 324
10-5-2. شاخه هاگ‌داران 325
10-5-3. راسته Microspora 327
10-5-4. مخاط‌زیان 329
10-5-5. پُریاختگان 331
10-5-5-1. کرم پهن تکمیزبانه 331
10-5-5-2. کرم پهن دو میزبانه 334
10-5-5-3. کرم‌های نواری 337
10-5-5-4. کرم‌های لوله‌ای 340
10-5-5-5. خارسران 343
10-5-6. نرمتنان 346
10-5-7. زالوها 346
10-5-8. سختپوستان 347
10-5-8-1. پاروپایان 348
10-5-8-2. آبشش‌دمان 350
10-5-8-3. جورپایان 351
10-5-9. ماهی مکنده 352
منابع 353
فصل 11: ایمنی‌شناسی 357
11-1. سیستم ایمنی 358
11-1-1. بافت مغز استخوان و لنفاوی 358
11-1-2. بیگانهخواری 361
11-1-3. ایمنی هومورال 363
11-1-4. ایمنی سلولی 366
11-1-5. واسطه‌های غیراختصاصی ایمنی 368
11-1-6. تعدیل پاسخ ایمنی 373
11-1-6-1. درجه حرارت 373
11-1-6-2. ساختار و عملکرد سیستم عصبی غدد درون ریز 374
11-1-6-3. فلزات سنگین، آلودهکننده‌ها، داروها 375
11-1-6-4. تغذیه 376
11-1-6-5. تنوع گونهها 377
11-1-6-6. عوامل بیماری‌‌زا 377
11-2. واکسنها 378
11-3. انواع واکسنها 379
11-4. روش‌‌های تجویز واکسن 381
11-5. غنیسازی واکسنها 382
11-6. ارزیابی عملکرد ایمنی 383
منابع 386
فصل 12: بررسی‌های پس از مرگ (کالبدشکافی) 391
12-1. آمادهسازی 392
12-2. پس از مرگ 393
12-3. معاینه خارجی 394
12-3-1. وضعیت عمومی 394
12-3-2. باله‌‌ها 396
12-3-3. تراشیدن پوست 396
12-3-4. وزن و طول 396
12-3-5. چشمها و سوراخهای بینی 397
12-3-6. حفره دهانی 397
12-3-7. مخرج 397
12-4. معاینه داخلی 397
12-4-1. ضدعفونی 397
12-4-2. برداشت چشم 398
12-4-3. برداشتن سرپوش آبششی همراه با آبشش کاذب 399
12-4-4. برداشتن دومین و سومین کمان آبششی 400
12-4-5. باز کردن حفره‌های بدن 400
12-4-6. برداشت قلب 401
12-4-7. برداشت اجزاء شکمی بدن 402
12-4-8. تشریح کبد 402
12-4-9. کیسه صفرا 403
12-4-10. تشریح طحال 403
12-4-11. برداشت غدد جنسی 403
12-4-12. برداشت کیسه شنا 404
12-4-13. برداشت بخش خلفی و قدامی کلیه، مهره‌ها، نخاع و عضله 404
12-4-14. نمونه‌‌برداری از پوست شامل خط جانبی و مجرای بینی 405
12-4-15. برداشتن مغز 405
12-4-16. بازکردن و نمونهبرداری از معده و رودهها 405
12-5. نتیجه‌گیری 406
منابع 407
فصل 13: تجزیه‌وتحلیل آب 409
13-1. طراحی برنامههای سنجش آب 410
13-2. انواع برنامههای سنجش آب 410
13-2-1. سنجش منابع آبی 410
13-2-2. سیستم‌‌های آب جاری 412
13-2-3. سیستم‌‌های پرورش مداربسته و استخرها یا دریاچهها 412
13-2-4. پرورش در قفسهای توردار 413
13-2-5. کنترل شرایط محیطی 413
13-2-6. تحقیقات در زمینه بیماری‌های ماهیان 413
13-3. متغیر بودن کیفیت آب 416
13-3-1. تنوع با زمان 417
13-3-1-1. تنوع با زمان 419
13-3-2. تنوع با عمق و مکان 421
13-4. ابزارهای نمونهبرداری 423
13-5. ذخیرهسازی نمونهها 427
13-6. انتقال نمونهها 429
13-7. روش‌‌های تجزیهوتحلیل 430
13-7-1. شوری 431
13-7-2. میزان pH 433
13-7-2-1. تعیین pH به روش رنگسنجی 435
13-7-2-2. تعیین مقدار pH با پتانسیل‌سنج 435
13-7-2-3. نمونه‌‌برداری، نگهداری وآمادهسازی 436
13-7-2-4. روش کار 437
13-8. خاصیت قلیایی 438
13-8-1. تعیین خاصیت کل قلیایی 440
13-8-2. نمونهبرداری، نگهداری و آمادهسازی 440
13-8-3. روش کار 441
13-9. سختی کل و کلسیم 442
13-9-1. سنجش سختی کل با روش سنجش تیتری (EDTA) 443
13-9-1-1. نمونه‌‌برداری، نگهداری و آمادهسازی 443
13-9-1-2. روش کار 444
13-9-2. تعیین میزان کلسیم با روش اندازهگیری تیتر EDTA 444
13-9-2-1. نگهداری نمونهها وآمادهسازی 445
13-9-2-2. روش کار 445
13-10. اکسیژن محلول 446
13-10-1. تعیین اکسیژن محلول با روش یدومتریWinkler 449
13-10-2. تعیین غلظت اکسیژن محلول با روش الکترود غشائی 450
13-11. دیاکسید کربن 452
13-11-1. روش تیتراسیون برای اندازه‌گیری دی اکسید کربن آزاد 454
13-11-1-1. نمونهبرداری، نگهداری و آمادهسازی 454
13-11-1-2. روش کار 454
13-12. آمونیاک 455
13-12-1. نمونهبرداری و نگهداری و آمادهسازی 458
13-12-2. روش ایندوفنل برای اندازه‌گیری آمونیاک کل 458
13-12-3. روش کار 459
13-12-4. آمونیاک - روش الکترود انتخابی 460
13-12-5. آمونیاک غیر یونیزه 461
13-13. نیتریت 461
13-13-1. روش ازت‌زدایی نیتریت 465
13-13-1-1. نمونه‌برداری، نگهداری و آماده‌‌سازی 465
13-13-1-2. روش کار 466
13-14. نیترات 467
13-14-1. روش احیاء کادمیوم برای اندازه‌گیری نیترات 468
13-14-1-1. نمونه‌برداری، نگهداری و آماده‌‌سازی 468
13-14-1-2. روش کار 470
13-15. کلرید 471
13-15-1. تعیین کلرید در روش نیترات جیوه 472
13-15-1-1. نمونه‌‌برداری، نگهداری و آمادهسازی 473
13-15-1-2. روش کار 473
13-16. کلر 474
13-16-1. روش رنگ‌سنجیDPD برای تعیین کل کلر باقی‌مانده 476
13-16-1-1. نمونه‌‌برداری، نگهداری و آماده‌‌سازی 476
13-16-1-2. روش کار 477
13-17. سولفیدهیدروژن 478
13-17-1. روش متیلنبلو برای تعیین سولفید کل 479
13-17-1-1. نمونه‌‌برداری، نگهداری وآمادهسازی 480
13-17-1-2. روش کار 481
13-17-1-3. تهیه منحنی کالیبراسیون 482
13-17-1-4. محاسبه سولفید هیدروژن 484
13-18. فشار کل گاز 484
13-18-1. اشباعسنج روشی برای سنجش فشار کل گاز 488
13-19. اجتماعات فیتوپلانکتونی 489
13-19-1. شناسایی جلبکها 493
13-20. کیتهای تجزیه‌‌‌وتحلیل آب 494
منابع 496
فصل 14: تجزیه‌وتحلیل خاک و بستر 499
14-1. انواع خاک 500
14-1-1. ترکیب خاک 500
14-1-2. خواص خاک 500
14-1-3. اجزاء خاک 501
14-1-3-1. گل رس 502
14-1-3-2. شن 504
14-1-3-3. گیاخاک (گیاه‌خاک) 506
14-2. انتخاب محل استخر 507
14-3. تثبیت آب 508
14-4. مدیریت مواد مغذی خاک 509
14-5. جمع‌آوری و بررسی نمونه خاک 510
14-5-1. نمونه‌‌برداری برای آفت‌کش‌های موجود در خاک 510
14-6. نامگذاری خاک 511
14-6-1. سیستم طبقهبندی خاک ایالت متحده امریکا 512
14-6-2. ده راسته از خاکها 512
14-6-2-1. خاک باتلاق 512
14-6-2-2. Oxisols 513
14-6-2-3. Spodosols 513
14-6-2-3. Mollisols 514
14-6-2-4. Alfisols 514
14-6-2-5. Ultisols 514
14-6-2-6.Inceptisols 514
14-6-2-7. Aridisols 515
14-6-2-8. Entisols 515
14-6-2-9. Vertisols 515
14-6-3. واژگان اضافی خاک 515
14-6-3-1. قلیایی شدن 515
14-6-3-2. کلسیم زدایی 516
14-6-3-3. سیلیکاسیون 516
14-6-3-4. گلیکاسیون 516
14-6-3-5. پالودیزاسیون 516
14-6-3-6. نمک‌زایی 516
منابع 517
فصل 15: یون‌های خاص و تجزیه‌و‌تحلیل سم‌شناسی 519
15-1. ردیابی فلزات 520
15-1-1. تجزیه‌‌وتحلیل نمونه 520
15-1-2. روش‌های تشخیص و تعیین میزان کمی 522
15-2. آفت‌کش‌ها 523
15-2-1. تجزیه‌‌وتحلیل نمونه 526
15-2-2. روش شناسایی و تعیین میزان کمی 526
15-3. سموم صنعتی 527
15-3-1. هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAH) 527
15-3-2. تجزیه‌وتحلیل نمونه 528
15-3-3. روش شناسایی و تعیین میزان کمی 528
15-3-4. پلی‌کلرو بی‌فنیل‌ها (PCBs) 529
15-3-5. تجزیه‌‌وتحلیل نمونه 530
15-3-6. روش شناسایی و تعیین میزان کمی 530
منابع 531
فصل 16: همه‌گیرشناسی ماهی 533
16-1. سنجش‌های توصیفی بیماری 534
16-2. سنجش‌های رخداد بیماری 534
16-2-1. نسبت‌ها 534
16-2-2. نسبت‌ها 535
16-2-3. نسبت مرگ‌و‌میر 535
16-2-3-1. شیوع 535
16-2-4. نرخ 536
16-2-5. نرخ شیوع 536
16-3. بررسی‌های شیوع بیماری 537
16-3-1. منحنی‌های ابتلا / مرگ‌ومیر 537
16-3-2. منحنی‌های منبع انتشاری 537
16-3-2-1. منحنی‌های منبع نقطه‌ای 538
16-3-2-2. منحنی‌های منبع گسترده 539
16-3-3. روش‌های تحقیق 540
16-3-3-1. مطالعات بازنگری 541
منابع 542
فصل 17: بیماری‌های زئونوز مرتبط با ماهی 543
17-1. باکتری 544
17-1-1. باکتری‌های گرم‌مثبت 545
17-1-2. باکتری‌های گرم منفی 550
17-2. سموم 555
17-2-1. سمیت Ciguatera 556
17-2-2. سمیتScombroid 558
17-3. انگل‌ها 559
17-3-1. کرم‌های لوله‌ای 559
17-4. ویروس‌ها 561
17-5. قارچ‌ 562
منابع 562
پیوست 1: جداول تبدیل و جدول اضافات فرمالدئید 37% 567
پیوست 2: شیمی‌درمانی 571
پیوست 3: نام‌های علمی و معادل‌های مشترک آنها 581
پیوست 4: نام‌های رایج و معادل‌های علمی آنها 589