آلاینده‌های شیمیایی در اکوسیستم خلیج فارس و دریای عمان (منشاء، اثرات و توزیع)

فصل 1: مقدمه 1
1-1. موقعیت استراتژیک و اکولوژیک خلیج‌‌فارس 2
1-2. موقعیت استراتژیک شیلاتی دریای عمان 6
1-3. سازمان منطقه‌‌ای حفاظت از محیط زیست دریایی 10
فصل 2: شناسایی، راههای ورود و ارزیابی ریسک آلایندهها 13
2-1. منابع کانونی و غیر کانونی آلودگی در اکوسیستم‌‌های دریایی 13
2-2. توزیع آلایندهها در اکوسیستمهای دریایی 17
2-2-1. فلزات سنگین 17
2-2-1-1. منابع ورود به محیط‌‌های دریایی 18
2-2-1-2. عوامل موثر بر تجمع در محیط ساحلی 18
2-2-1-3. اثرات زیست‌‌محیطی 19
2-2-2. آلایندههای آلی 20
2-2-2-1. ویژگی‌‌های نمونهبرداری و روش‌‌های سنجش آلاینده‌‌های آلی 21
2-2-2-2. ویژگی‌‌های ساختاری آلاینده‌‌های آلی 24
2-2-2-3. منابع ورود به دریا 28
2-2-2-4. سرنوشت هیدروکربن‏های نفتی در محیط زیست دریایی 29
2-2-2-5. اثرات هیدروکربن‏های نفتی زیست‏محیطی 29
2-3. ارزیابی شدت و ریسک اکولوژیک آلایندهها 32
2-3-1. رسوبات دریایی 32
2-3-1-1. ارزیابی ریسک آلودگی رسوبات به آلاینده‌‌های نفتی 32
2-3-1-2. ارزیابی ریسک آلودگی رسوبات به فلزات سنگین 33
2-3-2.آبزیان 36
2-3-2-1. نشانگرهای زیستی آلودگی 36
2-4. منشاءیابی آلاینده‌‌های آلی 40
2-5. میکروپلاستیک‌‌ها 41
2-5-1. معرفی میکروپلاستیکها 41
2-5-2. راههای ورود به دریا 45
2-5-3. تاثیرپذیری آبزیان 46
فصل 3: توزیع و منشاءیابی فلزات سنگین در خلیج فارس و دریای عمان 51
3-1. ارزیابی خطر فلزات سنگین در آبزیان 51
3-1-1. ارزیابی خطر اکولوژیک 51
3-1-1-1. مروری بریافته‌‌های مطالعات خطر اکولوژیک با تاکید بر آبزیان 56
3-1-2. خطر مصرف انسانی 59
3-1-2-1. آرسنیک 60
3-1-2-2. کادمیوم 64
3-1-2-3. سرب 67
3-1-2-4. جیوه کل 72
3-1-3. گونه‌‌های بالقوه نشانگر زیستی فلزات سنگین در خلیج‌‌فارس 76
3-1-4. اقدامات نظارتی در مقابل ریسک سلامت انسانی 80
3-1-5. چالش و راهکارها در مقایسه نسبی پراکنش فلزات سنگین در خلیج‌‌فارس 81
3-2. ارزیابی ریسک فلزات سنگین در رسوبات ساحلی و مانگرو 84
3-2-1. ریسک اکولوژیک فلزات سنگین در رسوبات 85
فصل 4: توزیع و منشاءیابی آلایندههای آلی در خلیج فارس و دریای عمان 87
4-1. آلاینده‌‌های آلی در خلیج فارس و دریای عمان 87
4-2. ارزیابی ریسک اکولوژیک آلاینده‌‌های آلی در رسوبات 88
4-2-1. هیدروکربن‌‌های نفتی کل (TPHs) 88
4-2-2. کربن آلی کل (TOC) 95
4-2-3. هیدروکربن‌‌های آلیفاتیک 98
4-2-4. مخلوط پیچیده نامحلول (UCM) 102
4-2-5. هیدروکربن‌‌های آروماتیک چندحلقه‌‌ای (PAHs) 106
4-2-6. هیدروکربنهای آروماتیک کل (TAHs) 114
4-3. آلاینده‌‌های آلی در رسوبات به تفکیک کشورهای حوزه خلیج‌‌فارس 115
4-3-1. ایران 116
4-3-2. عراق 118
4-3-3. کویت 118
4-3-4. بحرین 120
4-3-5. عربستان سعودی 121
4-3-6. قطر 122
4-3-7. امارات متحده عربی 123
4-3-8. عمان 124
فصل 5: توزیع میکروپلاستیکها در خلیج فارس و دریای عمان 125
5-1. میکروپلاستیک‌‌ها در حوزه خلیج‌‌فارس 125
5-2. کاربرد میکروپلاستیک‌‌ها در کشورهای همسایه خلیج فارس 127
5-3. پژوهش های مرتبط با میکروپلاستیک در خلیج فارس 130
فصل 6: مطالعات موردی 135
6-1-بررسی آلاینده‌های زیستمحیطی هیدروکربنهای نفتی، فلزات سنگین و توکسینها درمحدوده آبهای ایرانی دریای عمان 135
6-2. هیدروکربنهای چند حلقهای در دوکفه‌‌ای و رسوبات در منطقه بین جزر و مدی سواحل استان هرمزگان 143
6-3. بررسی آلاینده‌‌های نفتی در زیستگاههای میگوی استان هرمزگان 153
6-4. بررسی فلزات سنگین در زیستگاههای میگوی استان هرمزگان 157
6-5. تأثیر جنگ عراق-کوبت بر منابع زنده محیط زیست و شیلات در بخش‌های جنوبی خلیج فارس 160
6-6. مطالعه جامع پساب صنعتی پالایشگاه بندرعباس و اثرات بالقوه زیستمحیطی آن بر اکوسیستم ساحلی منطقه 168
6-7. بررسی آلاینده های آلی و معدنی در رسوبات زیستگاههای مرجانی و حرا خلیج فارس 170
6-8. اثر تغییرات زمانی و مکانی فلزات سنگین رسوبات بر توده زنده ماهیان کفزی اقتصادی در آبهای خلیج فارس و دریای عمان 173
6-9. بررسی غلظت فلزات سنگین از سواحل بندرعباس تا بندر خمیر 177
6-10. بررسی میزان آلایندههای نفتی در خور تیاب 178
6-11. ارزیابی وضعیت هیدروکربن‏های نفتی کل و فلزات سنگین در رسوبات ساحلی جنگلهای حرای منطقه تیاب استان هرمزگان 180
6-12. بررسی میزان آلاینده‌‌های نفتی در آبهای ساحلی جاسک 184
6-13. بررسی و شناسایی هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای در رسوب و دوکفهایهای استان هرمزگان 186
6-14. تعیین میزان آلاینده‌‌های نفتی در رسوبات و برخی از آبزیان اقتصادی شرق استان هرمزگان 188
6-15. ارزیابی ریسک سلامت انسانی و اکولوژیک ناشی از آلاینده‌های آلی در اکوسیستم دریایی استان هرمزگان 190
6-16. ارزیابی خطر سلامت انسانی ناشی از آلایندههای آلی و معدنی در آبزیان استان هرمزگان 192
6-17. اندازه گیری جیوه کل در برخی از آبزیان تجاری جنوب کشور 196
6-18. ارزیابی خطر سلامت مصرف ماهیان و میگوهای تجاری شمال خلیج فارس 198
6-19. ایمنی غذایی میگوی ببری سبز (Penaeus semisulcatus) از خلیج فارس (آبهای استان هرمزگان) 199
6-20. ردیابی فلزات سنگین روی، سرب و نیکل در میگوی موزی (Penaeus merguiensis) از خلیج فارس (آبهای استان هرمزگان) و ارزیابی خطر سلامتی مصرف انسانی 200
6-21. بررسی اثرات حاصل از توسعه صنایع گاز بر روی ژئومورفولوژی جنگلهای حرا منطقه نایبند (خلیج فارس) 201
6-22. بررسی میزان هیدروکربن‌های نفتی کل در آبزیان خوراکی شمال خلیج فارس 203
6-23. خطر سلامت انسانی ناشی از PCBs و DDTs در آبزیان خوراکی شمال خلیج فارس 204
6-24. PCBs و DDTs در رسوبات مانگرو سطحی جنوب ایران 205
6-25. ارزیابی خطر سلامت انسان ناشی از PAHs طی مصرف آبزیان برای جمعیت شهری استان هرمزگان 206
6-26. بررسی نقش پساب تصفیهخانه شهر بندرعباس در ورود میکروپلاستیک‌‌ها به آبهای ساحلی 207
6-27. حضور، فراوانی و ویژگی‌‌های میکروپلاستیک‌‌ها در برخی گونه‌‌های تجاری ماهیان جنوب ایران 209
فصل 7: نتیجه‌گیری و رویکردهای پیشنهادی 211
7-1. آلایندههای معدنی 211
7-2. آلایندههای آلی 213
7-3. میکروپلاستیکها 213
منابع 215